Het onderwijs meer laten aansluiten op de arbeidsmarkt, dat is waarvoor Kirsten Cuppen zich hard maakt. Met haar manier van lesgeven weet de docent Nederlands en loopbaanbegeleider op ROC Tilburg de leerlingen enorm te motiveren. “Voor mijn lessen Nederlands hoeven de leerlingen niet tien boeken te lezen om vervolgens boekverslagen te maken. Nee, we lezen vakbladen, krantenartikelen over techniek en bestelformulieren van voor hen relevante bedrijven. Zodra ze merken dat het nuttig is wat we doen, gaat de motivatie direct omhoog!” In het kader van de Week van het Onderwijs bezochten we deze bevlogen docent.
Tekst: Floor Catshoek
Foto's: Marc Brökling en Luc Merkelbach
Alles wat Kirsten in de klas doet, is praktisch. “Ik leer de studenten bijvoorbeeld hoe ze een mail moeten schrijven aan een collega en wat er in een sollicitatiebrief voor een stage moet staan. De oefeningen zijn beroepsgericht, zodat de leerlingen straks goed voorbereid zijn als ze hun diploma hebben.”
Werken in de toekomst
Om klaar te zijn voor de arbeidsmarkt, moeten leerlingen niet alleen de lesstof beheersen. “Bedrijven kijken steeds meer naar de persoon en niet alleen naar de cijfers. Iemand moet uiteraard een relevant diploma hebben om ergens te kunnen werken, maar wat ze nu leren is over een paar jaar weer achterhaald door nieuwe technieken. Wij als school moeten leerlingen daarop voorbereiden. Bijvoorbeeld door ze te leren initiatief te tonen en actie te ondernemen. We brengen ze dus niet alleen de skills bij, we leren ze om zichzelf te redden. Alleen zo zijn ze klaar voor werken in de toekomst.”
Zelf blijft ze zichzelf ook constant ontwikkelen. “Ik evalueer mijn lessen altijd na een paar weken. Ik vraag de leerlingen wat ik moet blijven doen en wat ik beter anders kan doen. Het is belangrijk dat ik me ook blijf ontwikkelen en verbeteren. Ik ben er voor de studenten en wil graag dat het nuttig is wat ik doe. Door zo te werken voelen de leerlingen zich serieus genomen, waardoor ze sneller de verantwoordelijkheid nemen.”
Talent en potentieel
Kirsten ziet potentieel in elke leerling. “Mijn eigen docenten zagen mij vroeger vooral als een irritant kind. Ik ben erg gepest op school, waardoor ik mezelf ging overschreeuwen. Ik maakte geen huiswerk, was druk in de klas; alles om de aandacht maar af te leiden van het pesten. Het gevolg was dat docenten mij zagen als iemand die nooit wat zou bereiken. Dat is me zelfs door een leerkracht verteld. Zelf wist ik dat ik beter kon dan wat mijn cijfers aangaven. Cijfers zeggen niets over wat voor persoon iemand is. Het is een momentopname. Ik heb het achteraf altijd jammer gevonden dat docenten nooit verder keken dan mijn gedrag en cijfers. Daarom doe ik dat zelf wel altijd.”
Om de persoon achter de cijfers te kunnen laten zien, heeft Kirsten samen met een aantal collega’s het talentenpaspoort opgezet. “Een cijferlijst laat zien hoe je een toets hebt gemaakt, een CV laat je werkervaring en studies zien en in je talentenpaspoort kun je laten zien wie je écht bent als persoon. Bij het maken van een talentenpaspoort wordt een leerling aan het werk gezet om over zichzelf na te denken. Ze moeten kritisch zijn naar zichzelf, maar ook durven zeggen waar ze goed in zijn. Het draagt daardoor enorm bij aan hun zelfvertrouwen. Ze kunnen anderen laten zien waar ze trots op zijn.”
Prijs voor de beste leerkracht
Kirstens manier van werken is zowel in binnen- als buitenland niet onopgemerkt gebleven. Zo is ze niet alleen genomineerd voor de ‘Leraar van het jaar 2021-verkiezing’, maar ook voor de ‘Global Teacher Prize 2021’. Samen met nog 49 andere leerkrachten van over de hele wereld is ze in de race om benoemd te worden tot beste leerkracht van de wereld!
“Bizar, echt niet normaal. De jury zet erg in op onderwijs van de toekomst en ze vinden dat het talentenpaspoort daar heel goed bij past. Ik heb geen idee of ik een kans maak om te winnen. Ik heb een groot deel van de andere genomineerden ontmoet en daar zitten ontzettend gepassioneerde leerkrachten tussen met prachtige projecten. Ik heb ze allemaal opgespoord en een groep aangemaakt in Whatsapp. Met een deel heb ik online al een meeting gehad om te praten over onze missie. En wat we met het prijzengeld van 1 miljoen dollar zouden doen.
Mocht ik winnen, dan zou ik het geld besteden aan het verbeteren en vertalen van het talentenpaspoort, zodat iedereen het leert kennen en kan gebruiken. Ik ben er echt van overtuigd: alle leerlingen verdienen een talentenpaspoort. Dat is ook écht mijn missie!"
De enthousiaste docente is blij met de nominaties. “De ‘Global Teacher Prize’ is toch een beetje de Nobelprijs voor docenten. Maar ik merk vooral opluchting. Ik ben van de actie en van het ondernemen. Ik heb vaak ideeën, maar in het verleden kreeg ik toch vaak te horen; doe maar even rustig aan. Nu voel ik ruimte om er mee aan de slag te gaan en voel ik waardering.”
Bezoek van de minister
Minister Van Engelshoven bracht in het kader van de Week van het Onderwijs een bezoek aan deze bijzondere docent. “Het is natuurlijk heel bijzonder dat Kirsten genomineerd is voor de Global Teacher Prize”, aldus de minister. “Dat zij deze verdient snap ik wel, ik heb met eigen ogen kunnen zien hoe zij studenten stimuleert hun eigen talent te ontdekken. Het Talentenpaspoort is uniek en ik vind het dan ook fantastisch dat docenten het initiatief nemen voor dergelijke innovaties. En ik hoop dat andere leraren hier ook door geïnspireerd worden en kijken hoe ze net dat beetje extra’s kunnen bieden dat past bij hun leerlingen. Laten we met z’n allen duimen dat Kirsten de prijs wint, maar ik vind haar nominatie eigenlijk al genoeg zeggen: Ze is een topper en ik wil haar bedanken voor haar inzet voor deze leerlingen en het onderwijs.’’
Kirsten vond het heel leuk dat de minister langs kwam. “Ze is ontzettend betrokken en open. Ze ziet ook echt de waarde van de nominaties en wat het kan betekenen voor het onderwijs. Van genomineerden in andere landen hoor ik dat dat niet vanzelfsprekend is.” Tijdens het bezoek kreeg de minister uiteraard een inkijkje in het talentenpaspoort. “Drie van mijn leerlingen hebben die van hen gepresenteerd aan de minister. En wat deden ze dat goed. We waren allemaal enorm onder de indruk!
Zo heeft een van hen een taalontwikkelingsstoornis. Tijdens zijn vooropleiding is letterlijk alles aan hem voorgelezen. En nu stond hij hier zijn talentenpaspoort te presenteren aan de minister alsof hij het zelf ontwikkeld had. Aan de minister! Na afloop vertelde ik mijn studenten - Wilco Kist, Dave Schellekens en Thomas Jongen - dat de minister erg onder de indruk was van hun presentaties. Ze werden er verlegen van. En ik was zo trots. Echt, trotser dan dit konden mijn studenten me niet maken!”