Marguerite Soeteman-Reijnen over het empoweren van vrouwen

Op 26 augustus vindt in Italië de ‘G20 Ministerial Conference on Women’s Empowerment’ plaats. Het is de eerste keer in de geschiedenis van de G20 dat er specifiek een ministeriële conferentie over dit onderwerp plaatsvindt. Tijdens de top wordt door vertegenwoordigers van overheden én van het bedrijfsleven gezamenlijk stilgestaan bij empowerment en onderwerpen als vrouwelijk leiderschap, financiële en digitale vaardigheden, economische zelfstandigheid en werk-privé-balans.

Tekst: Floor Catshoek

Minister Van Engelshoven is namens de Nederlandse overheid aanwezig op de conferentie. Als vertegenwoordiger van de Nederlandse private sector neemt Marguerite Soeteman-Reijnen (bestuursvoorzitter Aon Holdings en voorzitter Raad van Advies SER Topvrouwen) deel, in het kader van de G20 EMPOWER Alliance. Nederland – geen lid van de G20 – is als gastland uitgenodigd voor de top. Organisator en G20-voorzitter Italië en Nederland werkten in de afgelopen jaren al op diverse manieren samen aan meer vrouwenemancipatie.

Tekortkomingen aanpakken

Al in 2019 werd de G20 EMPOWER Alliance gelanceerd. Het aanhoudende gebrek aan vrouwen in leidinggevende posities in de G20-landen en daarbuiten vormt de kern van de missie en het bestaan van deze alliantie. Het doel is om het leiderschap en de empowerment van vrouwen in de particuliere sector te verbeteren door met pragmatische oplossingen te komen voor zowel de particuliere als de publieke sector en zo de tekortkomingen van het huidige systeem aan te pakken.

Portret Marguerite Soeteman-Reijnen
Beeld: ©Marguerite Soeteman-Reijnen
Marguerite Soeteman-Reijnen

Van elkaar leren

Een van de manieren om dit doel te bereiken is het opzetten van mondiale netwerken waarin best practices worden gedeeld over hoe het aantal vrouwen in de top en over de gehele linie van het bedrijfsleven en openbaar bestuur vergroot kan worden. Alle deelnemende landen aan de G20 EMPOWER hebben de afgelopen twee jaar een landelijk netwerk opgezet. In Nederland gebeurde dat onder leiding van Marguerite Soeteman-Reijnen en Manon van Beek (CEO TenneT). Marguerite vertelt er meer over: “Ik ben in 2021 gevraagd om samen met Manon het Nederlandse bedrijfsleven te vertegenwoordigen in de G20 EMPOWER Alliance. Vrouwenemancipatie is een onderwerp waar ik al mijn hele leven mee bezig ben. Ik ben in mijn jeugd geconfronteerd met denkbeelden dat vrouwen moeten stoppen met werken als ze trouwen. Dat is toch absurd? Toen ik later als financieel dienstverlener ging werken, had ik alleen maar mannen om me heen. Ik dacht: hoe kan ik ervoor zorgen dat dit verandert?”

Conservatieve cultuur veranderen

Er is een hoop veranderd sindsdien, maar er is nog veel verbetering mogelijk volgens Marguerite. “54% van de afgestudeerden in het hoger onderwijs in Nederland is vrouw, maar dit is niet terug te zien in het aantal vrouwen in topfuncties. Een groot deel van de topvrouwen die Nederland heeft is nog niet goed genoeg zichtbaar. Zo kunnen ze ook geen rolmodel zijn voor andere meisjes en vrouwen. De database van 3.000 vrouwen bevordert de zichtbaarheid. Ook hebben we nog een behoorlijk conservatieve cultuur in Nederland als het gaat om vrouwen die fulltime werken.” Meer vrouwen in de top is niet alleen goed voor de gelijkheid, voegt Marguerite toe. “Ook voor de economie. Er is berekend dat het bevorderen van de gelijkheid van vrouwen $12 biljoen kan toevoegen aan de wereldwijde groei.”  

"Een groot deel van de topvrouwen die Nederland heeft is nog niet goed genoeg zichtbaar"

Netwerk van CEO’s

Om na te denken over verbeteringen vanuit het bedrijfsleven, hebben Marguerite en Manon een netwerk opgezet met inmiddels 25 CEO’s van grote bedrijven als Schiphol, APG en Randstad. “Allemaal gelijkgestemden als het gaat om het gender gelijkheid, diversiteit en inclusie. Onderling hebben we kennis met elkaar gedeeld en best practices verzameld. Dit hebben wereldwijd in totaal 23 landen gedaan, waardoor we nu een playbook hebben met 160 voorbeelden van hoe we de participatie van vrouwen in het bedrijfsleven kunnen verbeteren. Er stond onlangs ook een mooi voorbeeld hiervan in de krant. Het Zweedse autobedrijf Volvo heeft besloten om alle 40.000 medewerkers wereldwijd recht te geven op ouderschapsverlof; zowel mannen als vrouwen.”

Goed meten

Tijdens de conferentie wordt door de vertegenwoordigers van zowel de overheden als de bedrijven ook gesproken over hoe landen de mate van gendergelijkheid eenduidig kunnen meten. “Nu doet iedereen onderzoek, maar is het lastig om de uitkomsten met elkaar te vergelijken”, legt Marguerite uit. “In Nederland meten we bijvoorbeeld het aantal vrouwen in de raden van bestuur en de raden van commissarissen. In Amerika hebben ze boards en andere managementlagen. Dit is lastig te vergelijken. Bedrijven moeten dezelfde indicatoren gaan gebruiken en overheden moeten dit faciliteren en promoten.”

Meer vrouwelijk talent inzetten

Een ander speerpunt tijdens de top in Italië is het vergroten van de poel aan vrouwelijk talent. “Door de corona-pandemie hebben we hier juist stappen in terug gezet. Vooral sectoren waar veel vrouwen werken, zijn hard geraakt. Het grootste deel van de nieuwe werklozen is dus vrouw. Met scholen die sloten, werden vooral hún zorgtaken vergroot.” Om het tij te keren moeten er binnen bedrijven dingen veranderen. “Dat begint bij het verkleinen van de loonkloof. Daarnaast moeten vrouwen beter begeleid worden en bijscholing krijgen. Het moet mogelijk zijn om flexibel en hybride te werken en er moet meer gelijkheid komen tussen de mogelijkheden voor vaders en moeders. De overheid kan hier een rol bij spelen met bijvoorbeeld een wetsvoorstel op het gebied van de loonkloof en het financieren van kinderopvang.”

Het moet mogelijk zijn om flexibel en hybride te werken en er moet meer gelijkheid komen tussen de mogelijkheden voor vaders en moeders.

Leiders van de toekomst

Tenslotte wordt er tijdens de conferentie gesproken over het in staat stellen van vrouwen om de toekomst te leiden. “Dat begint bij bewustwording en het veranderen van de cultuur binnen een bedrijf. Stuur niet alleen je mannelijke medewerkers naar een management training, maar zorg altijd dat minimaal de helft vrouw is. Vrouwen moeten over de juiste vaardigheden kunnen beschikken en dezelfde kansen krijgen om leiding te geven aan de uitdagingen en bedrijven van de toekomst. Het is belangrijk dat overheden dit stimuleren met het juiste onderwijs.”

Het belang van onderwijs

Onderwijs is van groot belang voor het bereiken van gendergelijkheid. “In Nederland hebben we gelukkig een ontzettend hoog niveau als het gaat om onderwijs. En meisjes hebben dezelfde toegang als jongens. In principe kan iedereen studeren. Toch moeten we voor elkaar zien te krijgen dat het STEM-onderwijs (Science, Technology, Engineering en Mathematics) meer aansluit bij meisjes. Al op de middelbare school krijgen ze vaak natuurkunde of scheikunde van oudere, witte mannen. Uit onderzoek blijkt dat dit er al voor zorgt dat ze minder snel een vervolgstudie in de bèta-vakken kiezen. Het is zaak onderwijs op het gebied van STEM, digitalisering en leiderschapskwaliteiten toegankelijker maken voor meisjes en vrouwen.”

Snelle verandering

Marguerite verwacht dat G20 EMPOWER voor meer bewustwording zal zorgen. “En dat kan best snel gaan. We zien nu door Covid dat er op korte termijn veel verandering mogelijk is. Van de ene op de andere dag is er veel meer digitalisering. Maar denk ook aan de bewustwording door de Black Lives Matter-beweging. Ik hoop op net zo’n thunder lightning effect voor vrouwenemancipatie en dat we kunnen zeggen: dit moet nú gebeuren. There is no way back! Als dat besef er komt, dan kan het snel gaan!”

Lees meer over de G20 EMPOWER